# wstecz #

Moczele

osada leśna nad strugą Mozela, na prawym brzegu Drawy na prawo od mostu, w odległości 1 km. 

W okolicy odnaleziono najstarsze w regionie stanowisko archeologiczne datowa­ne na ok. 9 tyś. lat temu. Związane było z kulturą lyngbijską przypada­jącą na koniec paleolitu. 

Założona w 2 poł. XVI w. przez urząd domeny w Bierzwniku przy starej "drodze solnej" wiodącej z Osieczna do Drawna.

Obecna osada powstała jednak dopiero ok. 1750 r., przy starej "drodze solnej" wiodącej z Osieczna do Drawna. kiedy to urząd domeny w Bierzwniku założył tu folwark. Wraz z położoną po przeciwnej stronie Drawy wsią Springe stanowiła duży zespół osadniczy wewnątrz Puszczy.

Na pocz. XIX w. była tu smolarnia, młyn wodny, piła tartaczna, hodowano len. 

Przed II wojną światową Moczele zamieszkiwało 130 osób. Po wojnie osada opusto­szała. Około l km na po­łudnie od osady znajdują się ruiny leśniczówki Bukowa Góra, a przy nich do­skonały punkt widokowy na dolinę Drawy.

Pozostałością dawnych czasów są ruiny domów i dwa zabytkowe, ale zdewastowane cmentarze ewangelickie; po lewej stronie drogi z Moczel do Zatomia i drugi w widłach dróg z Głuska do Moczel i Sitnicy, opodal resztek wsi Springe i przystanku PKS Moczele.

Na obu cmentarzach znajdują się zabytkowe nagrobki z drugiej poł. XIX w., kilka żeliwnych krzyży i skupienie oryginalnych pomników nagrobnych w kształcie pnia sosny (symbol ściętego drzewa życia