# wstecz #

Drawno

Liczy obecnie 2500 mieszkańców. Położone na przesmy­ku jezior Rudno (inaczej : Grażyna lub Dubie Północne) i Dubie Południowe (inaczej Adamowo) stanowi lokalny ośrodek usługowy dla potrzeb gminy, której władz jest siedzibą. Miasto jest także (jak na razie słabym) ośrodkiem turystyczno - wypoczynkowym. Był tu  hotel (nieczynny), jest kemping ze stanicą wodną PTTK, ośrodki wczasowe (1 szt). W mieście znajduje się  siedziba Dyrekcji Drawieńskiego Parku Narodowego.

Początki osadnictwa sięgają czasu neolitu. We wczesnym średnio­wieczu była tu osada, która w X-XII w. przekształciła się w gród pozo­stający w sferze wpływów pomorskich. Od XIII w. miasto przeszło pod panowanie brandenburskie jako lenno rycerskiego rodu von Wedel. W tym okresie w miejscu grodu powstała warownia, przebudowana w na początku XIV w. na obronną rezydencję właścicieli miasta. Wła­śnie z zamkiem związana jest pierwsza wzmianka o mieście z 1313 r. W dokumencie jest mowa o Drawnie jako głównym ośrodku rodu We­dlów i ważnym punkcie strategicznym na pograniczu wielkopolsko -brandenburskim. Miasto określane jest jako „Wedele". Później wykształ­ciła się nazwa „Neuwedell", zaś przez pewien czas używano nazwy „Neven Wedel", co znaczy to samo, czyli „Nowy Wedel".

Nie znany jest dokładny czas uzyskania praw miejskich przez Draw­no. Wiadomo tyl­ko, że osada pod zamkiem została podniesiona do rangi miasta w pierwszej poło­wie XIV w., praw-dopodobnie w 1347 r. Doko­nali tego zapew­ne bracia Sulislaf i Ludolf Wedlo-wie z Korytowa. Wkrótce potem powstały fortyfikacje miejskie, z najpierw trzema, a ostatecznie czterema bramami.

Pomimo, że Draw­no było miastem pry­watnym często docho­dziło do niepokojów. Szczególnie za pano­wania krzyżackiego w Nowej Marchii (1402-54). Wtedy to dochodziło do perma­nentnych potyczek pol­sko - krzyżackich, w których Wedlowie występowali raz po jednej, raz po drugiej stronie licząc na połą­czenie swoich rozdzielonych granicą posiadłości. W latach 1433-36 drawieńscy Wedlowie wzięli udział w buncie przeciw Zakonowi i spro­wadzili do miasta polską załogę. W latach 1469-78 na zamku stacjo­nowały wojska pomorskie.

Okres od początku XVI w. do początku XVII w. należał do wyjątko­wo spokojnych. Dzięki temu mogła rozwinąć się gospodarka. Zajmo­wano się rolnictwem, ogrodnictwem, pszczelarstwem, podejmowano także próby hodowli winorośli. Mimo strategicznego, pogranicznego położenia oraz przebiegających w pobliżu szlaków z Wielenia do Choszczna i do Białogardu, handel nie odegrał w dziejach miasta większej roli.

Okres wojny trzydziestoletniej (1618-48) i liczne przemarsze wojsk przyniosły załamanie dobrej koniunktury. Co prawda działania wojen­ne ominęły miasto, ale kryzys objął cały region. W 1690 r. wielki pożar strawił Drawno niemal doszczętnie.

W czasie wojny siedmioletniej, w 1758 r. artyleria rosyjska ostrzela­ła miasto. Zniszczeniu uległ zamek, który nie został już odbudowany.

Po zakoń­czeniu działań wojennych mia­sto zaczęło się powoli rozwijać. Powstały liczne warsztaty tkac­kie, które jednak upadły w pierwszej poł. XIX w. Od końca XVIII w. działała tu kuźnia żelaza. Nieco później powstały także inne mniejsze zakłady - tartak, cegielnia, kaflarnia. 

Do XIX w. zabudowa pozostała drewniana, a miasto co kilkadziesiąt lat płonęło.

W drugiej połowie XIX w. Drawno uzyskało dogodne połączenia komunikacyjne. Wybudowano drogi do Choszczna i Kalisza Pom. (1853 r. ). W 1895 r. uruchomiono połączenie kolejowe do obu tych miast. Istniała także placówka pocztowa, kasa kredytowa i wytwórnia ceramiki. W mieście było siedem szkół elementarnych, w tym jedna prywatna z językami obcymi i muzyką. 

W 1894 r. Drawno liczyło 2898 mieszkańców (więcej niż obecnie!). Zdecydowa­nie dominowała ludność protestancka. Katolików było tylko 17, a Ży­dów 107. W 1911 r. otwarto największą w Niemczech wytwórnię sieci rybackich. Nie sprawiło to jednak, że Drawno przestało być jedy­nie lokalnym, trzeciorzędnym ośrodkiem.

W latach dwudziestych XX w. odkryto możliwości turystycznego wykorzystania tych pięknych terenów. Pojawili się pierwsi turyści wod­niacy. To z myślą o nich wybudowano nad jez. Dubie stanicę wodną.

W latach II wojny światowej istniał w Drawnie obóz pracy, którego więźniowie zatrudnieni byli przy pracach leśnych i w lokalnym tarta­ku. Miasto zostało zdobyte przez oddziały sowieckie 12 lutego 1945 r. Kilka dni później pojawiają się żołnierze polskiej 2 Dywizji Artylerii, którzy w walkach o przełamanie niemieckiej obrony kilka kilometrów na północ od Drawna, l marca przeszli swój chrzest bojowy.

W wyniku działań wojennych miasto zostało zniszczone w 25%. Szybko jednak uporano się z ich usunięciem. Napływający polscy osad­nicy stopniowo przywracali życie w mieście. Ponad połowa nowej ludności Drawna przybyła z Polski centralnej. Ok. 30% to przesiedleńcy ze Wschodu.

Przez kilka lat powojennych miasto nosiło nazwę Kniazie. Od reformy administracyjnej w 1975 r. Drawno, dotąd należące do województwa szczecińskiego, znalazło się w województwie gorzowskim. Obecnie należy do województwa zachodniopomorskiego.

W powojennym okresie, podobnie jak za czasów niemieckich Drawno nigdy nie rozwinęło się ponad miarę ośrodka gminnego. Powstało także zaplecze turystyczne - kemping, motel, zakładowe ośrodki wczasowe.

Przełom systemowy w 1989 r. spowodował upadek rolnictwa i wie­lu nierentownych (pozornie!) zakładów pracy, co stało się przyczyną wysokiego bezrobocia. Obecnie jednak dzięki działaniom kilku podmiotów region stara się aktywnie promować, co może zaowocuje ożywieniem ruchu turystycz­nego i w przyszłości może stać się podstawą rozwoju miasta (o ile podmioty wytrzymają nierówną - dofinansowywaną z budżetu - konkurencję).

Zwiedzanie Drawna najlepiej rozpocząć od Góry Zamkowej. W XIV w. Wedlowie zbudowali tutaj zamek, przebudowany około 1600 r. na renesansową rezydencję. W 1758 r. została ona spalona i nigdy już nie odbudowana. Obecnie pozo­stały jedynie dwa fragmenty murów. Z Góry Zamkowej mamy ładny widok na jez. Rudno. Silne niegdyś fortyfi­kacje zostały ro­zebrane w la­tach 1850-90. Ul. Ogrodowa i Tylna biegną po linii dawnych umocnień. Zachował się natomiast średniowieczny układ urbani­styczny, zniekształcony jednak w kilku miejscach przez szpetną współczesną zabu­dowę.

Z zamkiem związana jest legenda o jednym z Wedlów, parającym się rabunkiem; trasy wypadowe na zbójeckie wyprawy prowadziły po przeprowadzonym przez jezioro moście ukrytym na dwie stopy pod powierzchnią wody i znanym tylko wtajemniczonym.

Najcenniejszym zabytkiem miasta jest gotycki kościół Najświęt­szej Panny Marii Nieustającej Pomocy, powstały w XV w., rozbudowa­ny XVII i XIX w. Świątynia jest budowlą halową, jednonawową, z transeptem i pięciobocznym prezbiterium. Potężna ryglowa wieża powsta­ła w 1800 r. We wnętrzu barokowy ołtarz i ambona (niestety już znikneła!) z postaciami ewan­gelistów.

Zachowało się sporo urokliwej, małomiasteczkowej zabudowy po­chodzącej z końca XVIII i początku XIX w. W podwórkach napotkać można studnie artezyjskie. Zwraca uwagę eklektyczny budynek pocz­ty, zabudowania dawnej odlewni metali i kilka innych domów z przeło­mu XIX/XX w. Przy moście zaniedbany XIX-wieczny dworek, z wyso­kim mansardowym dachem. Przy ul. Choszczeńskiej stary cmentarz z cennym drzewostanem.

Przechodząca przez miasto linia kolejowa jest od 1996 r zamknięta dla regularnego ruchu pasażerskiego, choć istnieje - atrakcyjna głównie dla grup - możliwość wynajęcia pociągu specjalnego prowadzonego przez parowóz ze skansenu kolejowego w Choszcznie.

Informacje praktyczne:

• Przystanek PKS - w rynku nieopodal kościoła. Połączenia do Choszczna, Dobiegniewa, Szczecina i Gorzowa Wlkp.

• Dyrekcja Drawieńskiego Parku Narodowego - ul. Leśników 2a, tel. 095 768-20-51, 768-25-10

• Przystań i Punkt Informacji Turystycznej DPN - ul. Kolejowa 18, tel. 095 768-23-95

• Stanica Wodna PTTK - ul. Kolejowa 9, tel. 095 768-21-55, 768-24-51

Ładne miejsce biwakowania w lesie, za miastem na północnym brzegu jez. Dubie. Miejsce biwakowe też nad Drawą powyżej miasta, przy drewnianym moście przed jeziorem Grażyna. Latem także małe pola namiotowe na prywatnych łąkach.